زهکشی عمودی (چاه‌های زهکش)

حفر انهار زهکشی و یا استفاده از لوله‌های زهکش در بسیاری موارد مطلوب است، ولی شرایط نیز ممکن است سبب شود که تنزل سطح ایستابی با تخلیه از چاه‌ها نیز میسر بوده و مقرون‌به‌صرفه نیز باشد. در سیستم‌های زهکشی افقی مانند زهکش‌های لوله‌ای یا نهر زهکشی بخش عمده جریان به‌صورت افقی است، ولی در چاه‌ها، ابتدا نزولات آسمانی یا آب آبیاری بایستی به‌طور عمودی از سطح الارض بگذرد و سپس در تحت الارض نفوذناپذیر با جریان افقی به چاه‌ها بپیوندد؛ به‌عبارت‌دیگر K/D سطح الارض و KD آبخوان (Aquifer) موردنظر است. روش زهکشی از طریق تخلیه چاه‌ها در نقاطی که آب زیرزمینی تحت‌فشار نباشد و سفره آب آزاد موجود باشد، ارزان‌تر از تعبیه لوله‌های زهکشی یا حفر انهار زهکشی است.
در حالت کلی باید گفت در مواقعی که بخواهیم سطح ایستابی را تا عمق نسبتاً زیادی در یک منطقه با وسعت کم پایین بیاوریم، زهکشی به‌وسیله چاه مناسب‌ترین شیوه خواهد بود یا در مواقعی که قسمتی از زمین در گودی قرارگرفته و امکان زهکشی افقی نداشته باشد، در این صورت ناگزیر به استفاده از پمپ و زهکشی عمودی خواهیم بود.
اگر کیفیت آبی که تخلیه می‌شود مناسب باشد، در این صورت می‌توان مجدداً آن را به مصارف آبیاری رسانید و بدین ترتیب از مخارج لازم کاست. ازنظر کشاورزی سطح ایستابی حداقل در عمق یک متری بایستی قرار گیرد تا منطقه ریشه گیاهان تهویه شود و اگر در چنین حالتی بارندگی یا آبیاری صورت گیرد، سطح ایستابی شروع به بالا رفتن نموده و خللی در فعالیت ریشه‌ها نمودار خواهد شد. از طرفی اگر سطح ایستابی در عمق 2.5 الی 3 متری تثبیت شود، بارندگی یا آبیاری قادر نخواهد بود که به سهولت منطقه ریشه گیاهان را تحت تأثیر قرار دهد و ازاین‌جهت در حالت اخیر مقدار تخلیه از چاه‌ها کم‌تر کمتر و به آهستگی صورت می‌گیرد.